W tajnej służbie. Wykłady płk. dypl. Stefana Mayera o polskim wywiadzie wojskowym w okresie 1918-1945

Wykłady o działalności polskiego wywiadu wojskowego w latach 1918-1945 płk dypl. Stefan Mayer wygłaszał dla byłych oficerów Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie na początku lat siedemdziesiątych XX w. Ze względu na osobę wykładowcy stanowią one ciekawe źródło do dziejów służb specjalnych Rzeczypospolitej w okresie międzywojennym, jak i w czasie II wojny światowej. Dotyczyły kwestii związanych z aktywnością polskiego wywiadu i kontrwywiadu. Ich autor omawiał nie tylko polskie sukcesy na tajnym froncie, ale również bolesne porażki. Podkreślał dużą aktywność sowieckiego i niemieckiego wywiadu na terytorium państwa polskiego oraz wykorzystywanie do działalności szpiegowskiej przedstawicieli mniejszości narodowych. Dostrzegał ogromny wkład wywiadu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej w rozpoznaniu potencjału militarnego III Rzeszy, jak też informowaniu o sytuacji i zamierzeniach Wermachtu na froncie wschodnim. Uważał (nie bez racji), iż w pracy wywiadowczej należało opierać się głównie na elemencie ideowym, gdyż to przynosiło najlepsze efekty. Trzeba zaznaczyć jednak, że w owym czasie były to metody uznawane już za anachroniczne (chociaż nie oznacza to, że wywiad zrezygnował z pozyskiwania agentury, która pracuje na rzecz służby z poczucia patriotycznego obowiązku). Często odnosił się również do aktualnych wydarzeń związanych przede wszystkim z działalnością służb wywiadowczych i kontrwywiadowczych Stanów Zjednoczonych Ameryki, Wielkiej Brytanii i Związku Sowieckiego. Jest to interesujące spojrzenie doświadczonego oficera na ich zimnowojenną rywalizację. Szczególną uwagę zwracał na głęboką penetrację państw zachodnich przez wywiad wojskowy i cywilny ZSRS. Sowieckie służby specjalne poprzez stosowanie nieszablonowych rozwiązań i niejednokrotnie brutalnych metod osiągały znaczące sukcesy na płaszczyźnie wywiadowczej, a także kontrwywiadowczej już w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Technice służb specjalnych ZSRS poświęca zresztą Mayer sporo miejsca. (Fragment Wstępu)