Od Smętka do Stolema

W książce zajmujemy się najbardziej znanymi autorami literatury Kaszub: Szymonem Krofejem, Michałem Mostnikiem, Florianem Ceynową, Hieronimem Derdowskim, Aleksandrem Majkowskim, Janem Drzeżdżonem oraz Anną Łajming. Sięgamy do ich twórczości, aby na nowo – z perspektywy XXI wieku – dokonać namysłu, a także zapoznać się z ideami estetycznymi i społecznymi, jakie przedstawili w swych utworach. Zaczynamy od tak ważnej osoby dla rozwoju literatury kaszubskiej jak Szymon Krofej, aby ukazać, jak nie tylko jego, ale i biografie późniejszych artystów ziemi pomorskiej zanurzone były w różnorodne tradycje kulturowe (Ceynowa) lub wzorce postaw artystycznych (Derdowski). Klasyczne dzieła literatury kaszubskiej analizujemy w nieco odmiennej optyce, uwypuklając słabo obecne w recepcji elementy (obrazy Żydów u Derdowskiego, motywy literatury romantycznej u Majkowskiego). Specjalną uwagą badawczą objęta została proza Anny Łajming – najwybitniejszej pisarki Kaszub – której pisarstwo domaga się wieloaspektowego odczytania oraz twórczość Jana Drzeżdżona jako poety. Oprócz najważniejszych utworów literatury dokonujemy interpretacji rozleglejszych zjawisk kulturowych Kaszub: koncepcji badań literatury kaszubskiej i specyfiki teatru kaszubskiego. Dwa artykuły o syntetycznym ujęciu oraz pozostałe o bardziej analitycznym dyskursie, ukazują najbardziej wyraźne elementy fenomenu literackiego Kaszub, tej wciąż jeszcze mało zbadanej literaturoznawczo przestrzeni kultury (Ze Wstępu).