Europejskie posiadłości Turcji w polityce Wielkiej Brytanii (1903-1914)

Autor niniejszej rozprawy pragnie przybliżyć czytelnikowi prowadzoną przez Wielką Brytanię politykę wobec europejskich prowincji imperium osmańskiego (Albanii i Macedonii) oraz kwestii Bosforu i Dardaneli jako integralnych części państwa tureckiego. Ramy chronologiczne wyznaczają lata 1903-1914/15. Cezura początkowa związana jest z bezpośrednim zaangażowaniem dyplomacji brytyjskiej w sprawy rozgrywające się na Półwyspie Bałkańskim. Cezura końcowa dotyczy z jednej strony rozpoczęcia działań wojennych, z drugiej zaś rozwiązania problemu statusu cieśnin, które nastąpiło wczesną wiosną 1915 roku. Należy pamiętać, że Bosfor i Dardanele stanowiły część składową tak zwanej kwestii wschodniej lub jej elementu, kwestii bałkańskiej. Obie one łączyły się z reguły z problemem osłabienia lub wzmocnienia Turcji, co odgrywało szczególną rolę w prowadzonej przez Londyn polityce międzynarodowej.

  Do właściwego przedstawienia głównego tematu niniejszej pracy niezbędne było wykorzystanie materiałów archiwalnych znajdujących się w Foreign Office i British Library w Londynie. Szczególne znaczenie miały zbiory archiwalne ministerstwa spraw zagranicznych, w których znajdują się tysiące dokumentów, analiz, raportów, sprawozdań ukazujących rozmach polityki brytyjskiej w omawianym w niniejszej książce okresie. Autor wykorzystał również źródła drukowane. Należy wymienić tu przede wszystkim opracowanie edycji źródeł British Documents on the Origins of the War 1898-1914, na którym głównie oparto temat pracy. Istotne były również wydane źródła niemieckie, austriackie i francuskie, do części których sięgnięto podczas badań. Użyteczne były wszelkiego rodzaju wspomnienia i pamiętniki3, częściowo do przedstawienia pewnych elementów głównego tematu została wykorzystana prasa (Ze Wstępu).